Οι επιδιώξεις όποιου επιθυμεί να είναι ευτυχισμένος
Τόν βουλόμενον, ὡς ἕοικεν, εὐδαίμονα εἶναι σωφροσύνην μέν διωκτέον καί ἀσκητέον, ἀκολασίαν δέ φευκτέον ὡς ἔχει ποδῶν ἕκαστος ἡμῶν, και παρασκευαστέον μάλιστα μέν μηδέν δεῖσθαι τόν κολάζεσθαι, ἐάν δε δεηθῇ ἤαὐτός ἤ ἄλλος τις τῶν οἰκείων, ἤ ἰδιώτης ἤ πόλις, ἐπιθετέον δίκην καί κολαστέον, εἰ μέλλει εὐδαίμων εἶναι, οὗτος ἐμοί γε δοκεῖ ὁ σκοπός εἶναι πρός ὅν βλέποντα δεῖ ζῆν, και πάντα εἰς τοῦτο τά αὐτοῦ συντείνοντα καί τά τῆς πόλεως, ὅπωςδικαιοσύνη παρέσται καί σωφροσύνη τῷ μακαρίῳ μέλλοντι ἔσεσθαι, οὕτω πράττειν, οὐκ ἐπιθυμίας ἐῶντα ἐκολάστους εἶναι καί ταύτας ἐπιχειροῦντα πληροῦν, ἀνήνυτον κακόν, ληστοῦ βίον ζῶντα. Οὔτε γάρ ἄν ἄλλῳ ἀνθρώπῳ προσφιλής ἄνεἴη ὁ τοιοῦτος οὔτε θεῷ. Κοινωνεῖν γάρ ἀδύνατος, ὅτῳ δε μή ἔνικοινωνία, φιλία οὐκ ἄν εἴη.
[λεξιλόγιο]
ἀκολασία = ασυδοσία, έλλειψη συγκρατημού // ὡς ἔχει ποδῶν = με όλη του την ταχύτητα //παρασκευάζομαι = συγκροτούμαι, έχω χαρακτήρα //ἐπιτίθημι δίκην = καταδικάζω //σκοπός = στόχος //βλέπω = βλέπω, προσέχω, είμαι προσηλωμένος // συντείνω = συντονίζω και κατευθύνω //ἀκόλαστοςἐπιθυμία = ασυγκράτητη, αχαλίνωτη //πληρόω, ῶ = γεμίζω· ικανοποιώ //ἀνήνυτος = ακατόρθωτος, ατελείωτος, συνεχής· αδιόρθωτος //κοινωνέω, ῶ = ζω σε κοινωνία, ως μέλος.
[συντακτικά]
τόν βουλόμενον = επιθετ. μτχ., σε αιτιατ.αντί δοτ. (προσωπική) εξαιτίας του συμφυρμού δύο ισοδύναμων συντάξεων (βλ. 36,1): (α) τόν βουλόμενον δεῖ διώκειν σωφροσυνην,(β) τῷ βουλομένῳ διωκτέον ἐστίν σωφροσύνην //ὡς ἔχει = αναφ. τροπ. πρόταση // ποδῶν = γεν. αναφ.(1) //μηδέν = σύστ. αντικείμ. στο δεῖσθαι // (ἐάν) δέ. συνδέει το επόμ. ἐπιθετέον με το παρασκευαστέον μέν (πρόληψη προτ., βλ. 10,1) // βλέποντα, συντείνοντα = τροπ. μτχς (βλ. 52 ΣΥΝΤ.) // ζῆν καί πράττειν = τελ. απρμφ., υποκείμ. στο απρόσ. δεῖ// τῷ μέλλοντι = επιθετ. μτχ., αντικείμ. στο παρέσται //μακαρίῳ = κατηγορούμ., σε δοτ. από έλξη (βλ. 2,3) // ὲῶντα = τροπ. μτχ., ως επεξήγ. στο οὕτω // κακόν=παράθ.//ἀνθρώπῳ=δοτ. ποιητ. αιτίου από το παθητ. προσφιλής// κοινωνεῖν = απρμφ. αναφ.(2).
[γενικευτικοί κανόνες]
- Γεν. αναφοράς μόνο με τα:έχω, καθίσταμαι, κεῖμαι+τροπ. επίρρ. απαραίτητα.
- Από τα ονόματα (ουσιαστ. ή επίθ.) και τα επιρρήματα το απρμφ. είναι μόνο της αναφοράς.
Πλάτων, «Γοργίας», 507 c–e-Μετάφραση
Όπως φαίνεται, όποιος θέλει να είναι πετυχημένος, πρέπει να επιδιώκειτη σύνεση και να την εφαρμόζει, και να αποφεύγει την ασυδοσίαμε όλη τουτην ταχύτητα, και κυρίως πρέπει να συγκροτείται έτσι ώστε να μην έχει καθόλουανάγκη την τιμωρία’ αν όμως χρειαστεί [να τιμωρηθεί] είτε ο ίδιος είτε κάποιος άλλος από τους συγγενείς του, είτε απλός πολίτης είτε κάποια πόλη, πρέπει να επιβάλλεται ποινή και να τιμωρείται για σωφρονισμό, αν σκοπεύει να είναι πετυχημένος. Αυτός νομίζω πως είναι ο στόχος προς τον οποίο προσηλωμένος κανείς πρέπει να ζει, και προς τα εκεί να συντονίζει και να κατευθύνει όλες τις δυνάμεις, τις δικές του και της πόλης, πώς δηλαδή θα υπάρξει δικαιοσύνη και σύνεση σ’αυτόν που σκοπεύει να γίνει πετυχημένος, έτσι πρέπει να ενεργεί, χωρίς να αφήνει αχαλίνωτες τις επιθυμίες του και να προσπαθεί να τις ικανοποιεί, πράγμα που είναι αδιόρθωτο ελάττωμα, ζώντας σαν ληστής. Γιατί ένας τέτοιου είδους άνθρωπος δεν θα ήταν προσφιλής σε άλλον άνθρωπο ούτε στον θεό’ γιατί δεν είναι δυνατόν να ζει σε κοινωνία’ και όποιος δεν μπορεί να ζει σε κοινωνία, δεν μπορεί να έχει τη συμπάθεια κανενός.