Η βολική ονειροπόληση
Τι νόημα έχει να αναρωτιόμαστε τι θα συνέβαινε αν ζούσαμε όσα σχεδιάσαμε κάποτε, αλλά τελικά δε ζήσαμε ποτέ ; Όσο επιτρέπουμε τη φαντασία να πλάθει τις βολικότερες για μας εκδοχές, όσο αφήνουμε τις επιθυμίες να φουσκώνουν με ανέφικτες προσδοκίες την καρδιά μας, αυτή θα παραμένει ακόρεστη, ο σφυγμός της θα χάνει το ρυθμό της πραγματικότητας και το βλέμμα θα θολώνει από την πλησμονή αχνών εικόνων…
Από την άλλη βέβαια, αυτή ακριβώς η ονειροπόληση είναι το αντίδοτο στην ακατάσχετη φλυαρία του αδύνατου. Το τίμημα είναι μεγάλο, αλλά η επιλογή ελεύθερη…
Πίνακας : Pablo Picasso, An artist, 1963
Ο Νόμος του Μέρφι και η ψυχική ισορροπίαs
Ο νόμος του Μέρφυ είναι σαφής : «Αν κάτι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει».
Ο Δεύτερος Νόμος της Θερμοδυναμικής, σύμφωνα με τον οποίο ένα θερμό σώμα μεταβιβάζει αυθόρμητα την θερμότητα του σε ένα ψυχρότερο σώμα, εφαρμόζεται παντού στη ζωή μας. Η τάξη των πραγμάτων διασαλεύεται και τείνει να περάσει σε μια κατάσταση αταξίας. Οτιδήποτε αρχίσει να σαπίζει, είτε είναι δόντι, είτε είναι τα υδραυλικά του σπιτιού ή του αυτοκινήτου, θα σαπίσει κάποια στιγμή εντελώς. Η τάξη της συναισθηματικής μας ζωής, όταν διαταράσσεται, περνάει σε μια κατάσταση αστάθειας και αταξίας, η οποία αν αφεθεί χωρίς αντίδραση, προοδευτικά θα συνεχίσει να αυξάνεται, συνήθως με καταστροφικά αποτελέσματα.
Για να σταματήσει η συναισθηματική κατρακύλα, όπως και κάθε άλλη επιδείνωση μιας κατάστασης, απαιτείται αντίδραση, δηλαδή κατανάλωση ενέργειας. Ένα ψυγείο παραμένει ψυχρό και δε θερμαίνεται, γιατί ξοδεύεται ηλεκτρική ενέργεια. Οι ζημιές του σπιτιού επιδιορθώνονται με τη μυϊκή δύναμη, η οποία απαιτεί καύση θερμίδων, δηλαδή σπατάλη ενέργειας. Και ο φθόνος, η κακία, το αίσθημα της απώλειας και της προδοσίας σταματούν με την αντίδραση και την ανάπτυξη θετικών συναισθημάτων, δηλαδή ξόδεμα ενέργειας και πάλι.
Αυτή η θεραπευτική ενέργεια όμως, ξοδεύεται σε βάρος μιας άλλης. Δίνουμε την ενέργεια σε κάτι και παραμελούμε προς στιγμή κάτι άλλο. Ορισμένες φορές ωστόσο, η σπατάλη αυτή είναι ζωτικής σημασίας : έχει να κάνει με την ψυχική ισορροπία και την απαραίτητη συναισθηματική τάξη…
Πίνακας : Paul Klee
Οι μικρές Μεγάλες Εκρήξεις μαςs
Οι φυσικοί νόμοι δικαιολογούν τις μεγάλες εκρήξεις μας. Κάποιες φορές είναι απαραίτητες για την εσωτερική γαλήνη και την επαναφορά της εσωτερικής τάξης.
Με όρους φυσικής, «ανωμαλία» είναι ένα σημείο του χωροχρόνου, στο οποίο η καμπυλότητά του γίνεται άπειρη. Στο «σημείο μηδέν» απ’ το οποίο προέκυψε το σύμπαν με τη Μεγάλη Έκρηξη, βρισκόταν ακριβώς αυτό: μια «βαρυτική ανωμαλία» άπειρης, αδιανόητης πυκνότητας απ’ όπου ξεπήδησαν όλα όσα υπάρχουν σήμερα. Μετά την έκρηξη αυτή τα πάντα ακολούθησαν μια ομαλή εξέλιξη, σύμφωνα με τους νόμους της φυσικής. Θα λέγαμε ότι μέσα από μια «ανωμαλία» απίστευτης πυκνότητας ύλης και ενέργειας προέκυψε η αρμονία και η τάξη του κόσμου που παρατηρούμε γύρω μας.
Κάτι παρόμοιο δε συμβαίνει συχνά-πυκνά μέσα μας ; Όταν συσσωρεύονται άχρηστα «υλικά», λόγια, σκέψεις, τοξικά αισθήματα με μεγάλη πυκνότητα, δημιουργούν μέσα μας μια «ανωμαλία», προκαλούν μέσα μας βαρυτική κατάρρευση, γίνονται τα βαρίδια της εσωστρέφειας που μας πνίγουν. Και τότε είναι απαραίτητη μια… μεγάλη έκρηξη, ένα λυτρωτικό ξέσπασμα, για να μας απελευθερώσει από τη «βαρυτική ανωμαλία» και να επέλθει η ηρεμία και η εσωτερική τάξη…
Πίνακας : Wassily Kandinsky
Θάλασσα ιχνοστοιχείωνs
Πλέουμε μάλλον σε μια θάλασσα ανθρώπινων ιχνοστοιχείων. Σε ένα πέλαγος μικρών ποσοτήτων από εκείνους που κάποτε αγγίξαμε, μυρίσαμε ή απλώς ανταλλάξαμε βλέμματα, ήχους και αισθήματα και άφησαν πάνω μας το στίγμα τους σαν τους αόρατους κόκκους της αστερόσκονης. Σε όλο το φάσμα της σκέψης και των πράξεών μας, σε όλες τις συχνότητες της φωνής, σε όλες τις εντάσεις των κινήσεών μας με ένα τρόπο μαγικό και ανεξήγητο στροβιλίζουν τους κόκκους τους και ξαναπαίρνουν τη μορφή τους, άλλοτε αχνή και αμυδρή, και άλλοτε με όλα τα χαρακτηριστικά της αδρά και αναλλοίωτα. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς την έντονη παρουσία δίπλα μας εκείνων που χάθηκαν ή έφυγαν από κοντά μας ; Στέκονται κοντά μας, περπατούν μαζί μας, ακούμε τις φωνές τους. Κάποιες φορές αισθανόμαστε το άγγιγμα τους. Κάποιες άλλες νιώθουμε την αύρα τους να μας αγκαλιάζει. Κάποιες φορές έρχονται και φεύγουν σιωπηλά και γρήγορα σαν ενοχλημένοι επισκέπτες. Κάποιες άλλες γίνονται οι επίμονοι ανακριτές των ξεχασμένων υποσχέσεων που κάποτε τους δώσαμε…
Πίνακας : Vincent Van Gogh
Παρά φύση εμμονήs
Η διαρκής και επαναλαμβανόμενη επιστροφή, είτε στο «καλό», είτε στο «κακό» παρελθόν είναι μια… παρά φύση ανθρώπινη εμμονή.
Η πραγματική επιστροφή στο παρελθόν είναι αδύνατη, γιατί το βέλος του χρόνου έχει φορά μόνον προς το μέλλον. Η επιστροφή στο παρελθόν συμβαίνει μόνον σε ένα φαντασιακό επίπεδο, όπου υπάρχει η τάση να εξιδανικεύεται κάθε ευχάριστη ανάμνηση, να απομυθοποιείται κάθε δυσάρεστη, αλλά δεν προσφέρει καμία δυνατότητα επαναδιαπραγμάτευσης των όρων και επανακαθορισμού των δεδομένων και των συνθηκών του.
Η προσκόλληση στο παρελθόν ναρκοθετεί με βίαιο τρόπο τη φυσική τάση του ανθρώπου να ονειρεύεται και να ελπίζει. Η τάση αυτή- όπως και το βέλος του χρόνου- έχει πάντα διεύθυνση στο μέλλον. Τρέφεται και μεγαλώνει με τα υλικά του παρόντος, όχι του παρελθόντος. Ό,τι πέρασε, ίσως να μη διαγράφεται και ίσως πάλι να μην ξεχνιέται. Είναι όμως αδύνατο να αλλάξει. Είναι χρήσιμο ορισμένες φορές να επιστρέφουμε στο παρελθόν σε ένα φαντασιακό επίπεδο, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πραγματική ζωή βρίσκεται στο παρόν που «τρέχει» τώρα και στο μέλλον, το ανεξερεύνητο ξέφωτο που μας προσμένει…
Πίνακας : Νίκος Εγγονόπουλος
Ερωτική ακτινοβολίαs
Στη φύση κάθε σωματίδιο ύλης έχει κι ένα αντισωματιδιο. Όταν, για παράδειγμα, ένα ηλεκτρόνιο έρθει σε επαφή με ένα αντιηλεκτρόνιο (ποζιτρόνιο), τα δύο σωματίδια εξαϋλώνονται εκπέμποντας ακτινοβολία. Είναι πιθανόν λοιπόν, να υπάρχει αντικόσμος και κάθε άνθρωπος να έχει τον αντιεαυτό του. Και όπως έλεγε χαριτολογώντας ο σπουδαίος Stephen Hawking στο κλασικό πια «Χρονικό του Χρόνου» : «αν ποτέ συναντήσετε στο δρόμο τον αντιεαυτό σας, μην τον χαιρετήσετε με χειραψία. Θα εξαφανιστείτε και οι δύο μέσα σε μια μεγάλη λάμψη φωτός».
Είναι γνωστό εξάλλου, ότι στη φύση τα σωματίδια με αντίθετο φορτίο έλκονται, ενώ εκείνο με το ίδιο απωθούνται. Έτσι μάλλον εξηγείται και η ερωτική έλξη. Είναι παρανόηση η πεποίθηση ότι δύο ερωτευμένοι έλκονται, γιατί ο ένας συμπληρώνει τον άλλον, επειδή είναι ακριβώς ίδιοι ή αντίθετοι. Δύο ερωτευμένοι έλκονται, γιατί είναι διαφορετικοί και όχι γιατί είναι ακριβώς ίδιοι ή αντίθετοι ο ένας από τον άλλον. Αν ήταν ακριβώς ίδιοι, θα απωθούσε ο ένας το άλλον. Και αν ήταν αντίθετοι, η αγκαλιά τους θα ήταν μια έκρηξη εξαΰλωσης και η σύντομη σχέση τους θα άφηνε πίσω τους μια αναμνηστική… ακτινοβολία. Και τότε ο κόσμος θα ήταν πιο σκοτεινός και θα στερούνταν μια βασική κινητήρια δύναμη. Θα έχανε τη σταθερή φωτεινότητά του χάρη στα μονίμως ακτινοβολούντα ερωτευμένα ζευγάρια εξαιτίας μιας εκτυφλωτικής, αλλά ακαριαίας λάμψης…
Πίνακας : Henri de Toulouse- Lautrec, «In Bed, The Kiss», 1892
Γενική καθαριότηταs
29 Δεκεμβρίου 2018
Σήμερα στο σπίτι έχουμε γενική καθαριότητα.
Γυαλίζουμε τα θολά τζάμια από αναστεναγμούς και δακρυόεντες σφυγμούς.
Σκουπίζουμε όλα τα ροκανίδια και τις σκόνες από λέξεις βαριές και αναμασημένες συλλαβές.
Ξύνουμε και γυαλίζουμε τα πατώματα από τις περιττές τοξίνες και τις προσωπικές ευθύνες.
Αδειάζουμε τα ντουλάπια από τις χαλασμένες κονσέρβες των παθών και τις ντουλάπες από τα μαγεμένα ρούχα και τα καπέλα των εξορκισμών.
Κάνουμε καυσόξυλα τα σκωροφαγωμένα έπιπλα, όπου αναπαύσαμε την υπερτροφική μας αυταρέσκεια, κοιμίσαμε την αλλήθωρη οξυδέρκεια και ακουμπήσαμε τα κλειδιά των ανοιχτών θυρών, τις ομπρέλες των βροχερών ημερών και τους καθρέφτες των εικονικών πνιγμών.
Ξεσκονίζουμε τα ξεχασμένα πολύτιμα αντικείμενα και τα ξαναβάζουμε στη θέση τους.
«Ξεθάβουμε» τα κειμήλια των σταθερών και ανέγγιχτων αρχών και στολίζουμε ξανά τους τοίχους των λυγμών.
Γεμίζουμε μαύρες σακούλες με ονόματα, κάδρα προσώπων, φυλαχτά και εικονίσματα «αγίων» και τις ρίχνουμε στον κάδο των άσπιλων ονείρων .
Ανοίγουμε τα παράθυρα να φύγει η μούχλα της σιωπής και να στεγνώσει η υγρασία της πληγής.
Καλή χρονιά σε όλους !
Πίνακας : Rene Magritte
Οι αρμοί της κοσμικής τάξης
28 Δεκεμβρίου 2018
Η ζωή μας είναι ένα συνονθύλευμα τυχαίων γεγονότων και περιστατικών. Τίποτα δε γίνεται για κάποιο λόγο ή με κάποιο σκοπό. Αναλώνουμε τις πιο ακμαίες δυνάμεις μας, για να ανακαλύψουμε το σκοπό και το ρόλο μας στην κοσμική τάξη και στη διαπροσωπική αταξία, ενώ την ίδια στιγμή τα πάντα γύρω μας εκτός ελέγχου και πέρα από κάθε λογική «υφαίνουν» τη μοίρα μας. Και όταν αποφασίζουμε να την αλλάξουμε, είναι ήδη πολύ αργά. Οι αρμοί της είναι τόσο στέρεοι, οι κόμποι που διατηρούν τη συνοχή της τόσο σφιχτοί, που είναι αδύνατον να διαρραγούν και επομένως να αποκτήσουν μια άλλη δομή με τη δική μας παρέμβαση…
Πίνακας : Αλέξης Ακριθάκης
Χρόνος είναι, θα περάσει…
27 Δεκεμβρίου 2018
Ο νέος Χρόνος έρχεται με το σαρδόνιο χαμόγελο της πρώιμης εκδίκησης. Θα μαζέψει πρώτα τις ευχές και τις υποσχέσεις μας και έπειτα θα τις πετάξει με κυνικότητα στο βαθύ πηγάδι του απρόσμενου.
Κάθε ευχή είναι μια πρόκα ματαιοδοξίας στο άυλο κορμί του, και κάθε υπόσχεση ένα παράσημο στο κοστούμι του γελωτοποιού, που τόσο ξεδιάντροπα φοράει.
Από μακριά μοιάζει με λείο αλαβάστρινο άγαλμα, χωρίς προεξοχές και φάλτσα χτυπήματα.
Από κοντά όμως, είναι ένα ψηφιδωτό με τριακόσιες εξήντα πέντε ψηφίδες, που η καθεμία θέλει πολύ κόπο, για να φιλοτεχνηθεί.
Ας μη του δίνουμε μεγάλη σημασία!
Χρόνος είναι, θα περάσει.
Ας μην τον παίρνουμε τοις μετρητοίς!
Γιατί, κάθε φορά που τον μετράμε, ανοίγουμε μια τρύπα επιπλέον στο πιθάρι του χρόνου που μας απομένει…