Θάλασσα ιχνοστοιχείων
Πλέουμε μάλλον σε μια θάλασσα ανθρώπινων ιχνοστοιχείων. Σε ένα πέλαγος μικρών ποσοτήτων από εκείνους που κάποτε αγγίξαμε, μυρίσαμε ή απλώς ανταλλάξαμε βλέμματα, ήχους και αισθήματα και άφησαν πάνω μας το στίγμα τους σαν τους αόρατους κόκκους της αστερόσκονης. Σε όλο το φάσμα της σκέψης και των πράξεών μας, σε όλες τις συχνότητες της φωνής, σε όλες τις εντάσεις των κινήσεών μας με ένα τρόπο μαγικό και ανεξήγητο στροβιλίζουν τους κόκκους τους και ξαναπαίρνουν τη μορφή τους, άλλοτε αχνή και αμυδρή, και άλλοτε με όλα τα χαρακτηριστικά της αδρά και αναλλοίωτα. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς την έντονη παρουσία δίπλα μας εκείνων που χάθηκαν ή έφυγαν από κοντά μας ; Στέκονται κοντά μας, περπατούν μαζί μας, ακούμε τις φωνές τους. Κάποιες φορές αισθανόμαστε το άγγιγμα τους. Κάποιες άλλες νιώθουμε την αύρα τους να μας αγκαλιάζει. Κάποιες φορές έρχονται και φεύγουν σιωπηλά και γρήγορα σαν ενοχλημένοι επισκέπτες. Κάποιες άλλες γίνονται οι επίμονοι ανακριτές των ξεχασμένων υποσχέσεων που κάποτε τους δώσαμε…
Οι μικρές Μεγάλες Εκρήξεις μας
Οι φυσικοί νόμοι δικαιολογούν τις μεγάλες εκρήξεις μας. Κάποιες φορές είναι απαραίτητες για την εσωτερική γαλήνη και την επαναφορά της εσωτερικής τάξης.
Με όρους φυσικής, «ανωμαλία» είναι ένα σημείο του χωροχρόνου, στο οποίο η καμπυλότητά του γίνεται άπειρη. Στο «σημείο μηδέν» απ’ το οποίο προέκυψε το σύμπαν με τη Μεγάλη Έκρηξη, βρισκόταν ακριβώς αυτό: μια «βαρυτική ανωμαλία» άπειρης, αδιανόητης πυκνότητας απ’ όπου ξεπήδησαν όλα όσα υπάρχουν σήμερα. Μετά την έκρηξη αυτή τα πάντα ακολούθησαν μια ομαλή εξέλιξη, σύμφωνα με τους νόμους της φυσικής. Θα λέγαμε ότι μέσα από μια «ανωμαλία» απίστευτης πυκνότητας ύλης και ενέργειας προέκυψε η αρμονία και η τάξη του κόσμου που παρατηρούμε γύρω μας.
Κάτι παρόμοιο δε συμβαίνει συχνά-πυκνά μέσα μας ; Όταν συσσωρεύονται άχρηστα «υλικά», λόγια, σκέψεις, τοξικά αισθήματα με μεγάλη πυκνότητα, δημιουργούν μέσα μας μια «ανωμαλία», προκαλούν μέσα μας βαρυτική κατάρρευση, γίνονται τα βαρίδια της εσωστρέφειας που μας πνίγουν. Και τότε είναι απαραίτητη μια… μεγάλη έκρηξη, ένα λυτρωτικό ξέσπασμα, για να μας απελευθερώσει από τη «βαρυτική ανωμαλία» και να επέλθει η ηρεμία και η εσωτερική τάξη…
Ο Νόμος του Μέρφι και η ψυχική ισορροπία
Ο νόμος του Μέρφυ είναι σαφής : «Αν κάτι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει».
Ο Δεύτερος Νόμος της Θερμοδυναμικής, σύμφωνα με τον οποίο ένα θερμό σώμα μεταβιβάζει αυθόρμητα την θερμότητα του σε ένα ψυχρότερο σώμα, εφαρμόζεται παντού στη ζωή μας. Η τάξη των πραγμάτων διασαλεύεται και τείνει να περάσει σε μια κατάσταση αταξίας. Οτιδήποτε αρχίσει να σαπίζει, είτε είναι δόντι, είτε είναι τα υδραυλικά του σπιτιού ή του αυτοκινήτου, θα σαπίσει κάποια στιγμή εντελώς. Η τάξη της συναισθηματικής μας ζωής, όταν διαταράσσεται, περνάει σε μια κατάσταση αστάθειας και αταξίας, η οποία αν αφεθεί χωρίς αντίδραση, προοδευτικά θα συνεχίσει να αυξάνεται, συνήθως με καταστροφικά αποτελέσματα.
Για να σταματήσει η συναισθηματική κατρακύλα, όπως και κάθε άλλη επιδείνωση μιας κατάστασης, απαιτείται αντίδραση, δηλαδή κατανάλωση ενέργειας. Ένα ψυγείο παραμένει ψυχρό και δε θερμαίνεται, γιατί ξοδεύεται ηλεκτρική ενέργεια. Οι ζημιές του σπιτιού επιδιορθώνονται με τη μυϊκή δύναμη, η οποία απαιτεί καύση θερμίδων, δηλαδή σπατάλη ενέργειας. Και ο φθόνος, η κακία, το αίσθημα της απώλειας και της προδοσίας σταματούν με την αντίδραση και την ανάπτυξη θετικών συναισθημάτων, δηλαδή ξόδεμα ενέργειας και πάλι.
Αυτή η θεραπευτική ενέργεια όμως, ξοδεύεται σε βάρος μιας άλλης. Δίνουμε την ενέργεια σε κάτι και παραμελούμε προς στιγμή κάτι άλλο. Ορισμένες φορές ωστόσο, η σπατάλη αυτή είναι ζωτικής σημασίας : έχει να κάνει με την ψυχική ισορροπία και την απαραίτητη συναισθηματική τάξη…
Πίνακας : Paul Klee
Η βολική ονειροπόληση
Τι νόημα έχει να αναρωτιόμαστε τι θα συνέβαινε αν ζούσαμε όσα σχεδιάσαμε κάποτε, αλλά τελικά δε ζήσαμε ποτέ ; Όσο επιτρέπουμε τη φαντασία να πλάθει τις βολικότερες για μας εκδοχές, όσο αφήνουμε τις επιθυμίες να φουσκώνουν με ανέφικτες προσδοκίες την καρδιά μας, αυτή θα παραμένει ακόρεστη, ο σφυγμός της θα χάνει το ρυθμό της πραγματικότητας και το βλέμμα θα θολώνει από την πλησμονή αχνών εικόνων…
Από την άλλη βέβαια, αυτή ακριβώς η ονειροπόληση είναι το αντίδοτο στην ακατάσχετη φλυαρία του αδύνατου. Το τίμημα είναι μεγάλο, αλλά η επιλογή ελεύθερη…
Πίνακας : Pablo Picasso, An artist, 1963
Η καταδίκη του Χειμώνα
Προτείνω την
οριστική κατάργηση του Χειμώνα, αυτής της αχρείαστης εποχής του ψύχους,
των ιώσεων και της ταλαιπωρίας από χιόνια, βροχές και παγωμένους
ανέμους, με νομοθετικό διάταγμα.
Προτείνω τη μόνιμη αντικατάσταση
του Χειμώνα από την Άνοιξη και την υπερβολή της, το Καλοκαίρι. Μέσω της
ατομικής και συλλογικής αυθυποβολής προτείνω να διαγράψουμε μια και δια
παντός την έννοια του Χειμώνα από το μυαλό μας, να αρνηθούμε τις
συνέπειες αυτής της επαναστατικής μονομερούς ενέργειας και να
υπομείνουμε τα επίχειρα της απόφασής μας από εκείνους που έχουν άμεσα
οικονομικά συμφέροντα από τη διατήρηση της παγωνιάς στη χώρα μας.
Εναλλακτικά, προτείνω τη διενέργεια δημοψηφίσματος υπέρτερης ισχύος από
κάθε προσπάθεια χειραγώγησης του αποτελέσματος και στρεβλής ερμηνείας
του. Θα απαγορεύεται ρητώς και θα κρίνεται αντισυνταγματική η
οποιαδήποτε αλλαγή του «Όχι στο Χειμώνα! » σε «Ναι στο Χειμώνα (γιατί
δεν μπορούμε να κάνουμε τελικά αλλιώς) !».
Οι παραβάτες θα λοιδορούνται απηνώς και οι εφαρμοστές του Χειμώνα θα διώκονται ποινικώς…
Πίνακας : Malevich, «Μorning after snowstorm»,1913
Τάξη και αταξία
«Είναι σε όλους μας γνωστό από την καθημερινή ζωή ότι η αταξία τείνει να μεγαλώσει αν αφήσουμε τα πράγματα να πάνε μόνα τους. Αρκεί να σταματήσουμε να τακτοποιούμε και να επιδιορθώνουμε το σπίτι και πολύ σύντομα θα το διαπιστώσουμε. Μπορεί κανείς να δημιουργήσει τάξη όπου πριν υπήρχε αταξία, για παράδειγμα να βάψει το σπίτι, αλλά αυτό απαιτεί να καταναλωθεί προσπάθεια η ενέργεια. Έτσι όμως, το υπόλοιπο διαθέσιμο ποσό της ενέργειας για δημιουργία τάξης μικραίνει» (Stehpen Hawking, «Το χρονικό του χρόνου», εκδ. Κάτοπτρο, σελ.150)
Ας μην περιμένουμε επομένως τα πράγματα τα οποία βρίσκονται σε αταξία στη ζωή μας να μπουν από μόνα τους σε τάξη, αν εμείς δεν προσπαθήσουμε να τα βάλουμε σε τάξη. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η αταξία θα μεγαλώνει και μάλιστα θα επεκτείνεται και σε περιοχές απομακρυσμένες αρχικά μεταξύ τους. Σαν το μικρόβιο που απελευθερώνεται στον αέρα, πολλαπλασιάζεται και μολύνει ό,τι ζωντανό υπάρχει γύρω του…
Πίνακας : Salvador Dali, «Morphological echo», 1936
Εσύ
Σήμερα κανείς δεν είναι…εσύ-τερος από εσένα. Για την ακρίβεια κανείς δεν είναι…εσύ. Είσαι εντελώς μόνος/η σε έναν παράξενο κόσμο, που μόνο εσύ θα τον ερμηνεύσεις με τον κατάλληλο τρόπο για σένα. Δώσε νόημα στη μέρα σου, γιατί μάλλον κι εσύ είσαι μια τυχαία συναίρεση των ενστάσεων που υποβάλλονται στο πείσμα του θανάτου ως την τελική απόρριψή τους…
Πινακας : Pablo Picasso
Μεταμοντέρνα πραγματικότητα
Όταν δεν μπορείς να κάνεις, να έχεις ή να πετύχεις αυτό που θέλεις, δεν έχει νόημα να μεμψιμοιρείς και να κλαψουρίζεις. Μπορείς να το νιώσεις και να το φανταστείς. Αν έχεις ασκηθεί αρκετά στο στίβο της απογοήτευσης, της απώλειας και της ματαίωσης, έχεις τα μέσα να το κάνεις. Έστω για λίγο μπορείς να έχεις την ψευδαίσθηση ότι βιώνεις μια… μεταμοντέρνα πραγματικότητα. Δεν είναι ό,τι καλύτερο ,αλλά έχει κι αυτό την αξία του. Άλλωστε, τίποτα δεν έχει μεγαλύτερη αξία από εκείνη που εμείς του δίνουμε….
Πίνακας : Yves Tanguy (1900-1955)
Τράπεζα Συναισθημάτων
Ίσως θα έπρεπε να ιδρυθεί μια Τράπεζα Συναισθημάτων. Να μπορεί κανείς να καταθέτει, να αποταμιεύει, να δανείζει, να δανείζεται, να τοκίζει συναισθήματα . Ακόμη και αν ποτέ δε χρειαστεί το αποθεματικό του, να νιώθει τουλάχιστον την ασφάλεια ότι το συναισθηματικό κεφάλαιο υπάρχει, είτε ως περιουσία, είτε ως ανάμνηση των θυσιών που χρειάστηκαν για να το αποκτήσει. Να είναι τουλάχιστον ασφαλές από τους επιτήδειους καταχραστές. Είναι κρίμα να πηγαίνουν χαμένες οι επενδύσεις μιας ολόκληρης ζωής !
Πίνακας : Piet Mondrian