Η συζήτηση για την ατομική ευθύνη στις μέρες μας δεν θα μπορούσε να τεθεί καλύτερα, νομίζω, από τον Γάλλο υπαρξιστή φιλόσοφο Jean Paul Sartre (1905-1980). Κατά τον Sartre ο άνθρωπος είναι ριγμένος στον κόσμο και καταδικασμένος να ζει ελεύθερα, δηλαδή να επιλέγει συνεχώς το τί θα πράξει, χωρίς κανέναν προκαθορισμένο ηθικό φραγμό, χωρίς κανέναν προκαθορισμένο κανόνα συμπεριφοράς. Πρώτα υπάρχει και έπειτα διαμορφώνει την ουσία του- τον χαρακτήρα του- με αποκλειστικό κριτήριο τις ελεύθερες επιλογές του. Συνεπώς, ο άνθρωπος είναι απολύτως υπεύθυνος για τις πράξεις του. Σήμερα, δεν θα είχε (ίσως) κανένα νόημα για τον Sartre η επιβολή μέτρων προστασίας από τον κορωνοϊό, αν τα μέτρα αυτά δεν εφαρμόζονταν από τον καθένα μας από ελεύθερη επιλογή. Δεν θα είχε καμιά σημασία η αυστηρότητα και η τιμωρία για εκείνον που δεν τα εφαρμόζει, εφόσον δεν θα ήταν μια συνειδητή επιλογή, μια ελεύθερη απόφαση για το κοινό όφελος. Όσο λοιπόν, θα υπάρχουν εκείνοι που δεν συνειδητοποιούν την αναγκαιότητα προστασίας της υγείας του συνόλου, όχι γιατί το επιβάλλει η κρατική εξουσία ή η εκάστοτε κυβέρνηση, αλλά γιατί το επιβάλλει η ελευθερία της συνείδησής τους, θα υπάρχουν οι παραβάτες και οι αφελείς συνωμοσιολόγοι. Όσο δεν γίνεται αντιληπτό από τον καθένα ότι η τήρηση κάποιων προληπτικών μέτρων είναι απαραίτητη από ελεύθερη επιλογή και με γνώμονα τη λογική και όχι λόγω της υποκριτικής υπακοής στο κράτος ή του φόβου στη θεϊκή τιμωρία, τόσο θα συνεχίζουν να υπάρχουν εκείνοι που “ελαφρά τη καρδία” θα αντιμετωπίζουν τον εαυτό τους και τον κοινωνικό χώρο τους σαν το μεταφυσικό τσιφλίκι τους…