Η σχέση του ανθρώπου με τη ζωή και τον θάνατο αλλάζει, όταν συνειδητοποιεί ότι ο χρόνος της ζωής του τελειώνει. Είναι το πλέον συνηθισμένο να αναζητεί ανακούφιση από τον φόβο του θανάτου στον Θεό ή σε όποια ανώτερη δύναμη και να εναποθέτει τις ελπίδες του για παράταση της ζωής του ή την μετά θάνατον ζωή στη θρησκευτική πίστη και στην αφοσίωση σε υπέρτερες δυνάμεις.
Οι ιεράρχες θα έπρεπε να το γνωρίζουν -και το γνωρίζουν- ότι οι ηλικιωμένοι και πιο ευάλωτοι σε ασθένειες άνθρωποι αντιμετωπίζουν πλέον τα εγκόσμια με πιο μεγάλη αποστασιοποίηση και αδιαφορία, πριν τους καλέσουν να εκκλησιαστούν ή να ανεχθούν σε πάρα πολλές περιπτώσεις να συνωστισθούν χωρίς κανένα μέτρο προστασίας και να κοινωνήσουν από το ίδιο κουτάλι. Οι κυβερνώντες όφειλαν να γνωρίζουν -και το γνωρίζουν – ότι οι ηλικιωμένοι πιστοί είναι πιο επιρρεπείς στα κελεύσματα της Εκκλησίας και είναι απρόθυμοι να προνοήσουν για το μακροπρόθεσμο μέλλον.
Το μίγμα είναι εκρηκτικό : ιεράρχες και ιερείς που δεν θέλουν να καθοδηγήσουν το ποίμνιο τους προς όφελος της κοινωνίας, κυβέρνηση που αδυνατεί να εφαρμόσει τους νόμους (για να τα έχει καλά με όλους, προσβλέποντας σε ψηφοθηρικά κέρδη) και πιστοί που απαξιώνουν την επιστήμη και τη λογική στο όνομα της δογματικής πίστης τους σε μια θεϊκή προστασία και μια υπερφυσική ανοσία. Όσο όμως συνδυάζεται ο σκοταδισμός και ο παραλογισμός με τη μεταφυσική και τον πολιτικό τυχοδιωκτισμό, το μέλλον προβλέπεται μάλλον άδηλο και σίγουρα λιγότερο αισιόδοξο και φωτεινό…
Πίνακας : Vincent van Gogh, , “La chiesa di Avers, Auvers sur Oise”, 1890