Ο αυστηρότερος κριτής είναι ο Χρόνος. Μας παίρνει κατά πόδας από την αρχή και μας παρακολουθεί με το σαρδόνιο χαμόγελο του μακρινού δολοφόνου. Τρέχει από πίσω μας κλώθοντας ένα κουβάρι μπερδεμένων αναμνήσεων και ανάκατων εμπειριών, που άλλοτε μπλέκονται στα πόδια μας και άλλοτε δίνουν ώθηση στα ανοιχτά φτερά μας.
Κάποτε μας προσπερνά και στέκεται μπροστά μας αδέκαστος κριτής, έτοιμος για την πιο βαριά ετυμηγορία. Αν καταφέρουμε να τον ξεγελάσουμε, θα κερδίσουμε λίγο ακόμη απόθεμα πρόσκαιρης ματαιοδοξίας. Αν δεν μπορέσουμε να κερδίσουμε τον οίκτο του, θα βουλιάξουμε μέσα στην αδιέξοδη αγκαλιά του με τις παυσίλυπες ευωδιές και τις ανοικτές πληγές της…
Πίνακας : Salvador Dali
Το μυστήριο του πόνου μετεωρίζεται πάντα πάνω από τα κεφάλια μας.
Βρίσκει τον τρόπο να τρυπώνει στο μυαλό μας με τα είδωλα των αισθήσεων που συνωστίζονται και ασφυκτιούν στα σκοτεινά δωμάτιά του.
Νεκρώνει τα μέλη μας, ακυρώνει τις πτήσεις μας, σαπίζει το ιδρωμένο ρούχο πάνω στο δέρμα μας.
Ενσταλάζει στις καρδιές μας ποσότητες δυσανάλογες της ματαιότητας των πάντων.
Τρέφεται από τις δοξασίες μας και χάνεται σαν εφιάλτης με το πρώτο ξύπνημα…
Πίνακας : Pablo Picasso
Επειδή έχουμε επίγνωση ότι όλα έχουν ένα τέλος. Επειδή υπάρχει μέσα μας η φωνή να μας υπενθυμίζει ότι αυτό είναι αναπόφευκτο. Επειδή όσο και αν καθυστερούμε την παραδοχή αυτής της νομοτέλειας, η φυσική εξέλιξη τη δικαιώνει. Για όλα αυτά και άλλα, από τη μια ζούμε το μερίδιο που μας δόθηκε με άγνοια κινδύνου, και απότην άλλη δεσμευόμαστε από μιαν ανείπωτη υπόσχεση να εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια λάθους των επιλογών μας…
Τα όνειρα είναι η μεγαλύτερη απόδειξη ότι η πραγματικότητα δεν είναι επαρκής.Συμπληρώνουν τα κομμάτια που της λείπουν, για να γίνει εναργής και αισθητή.Συντάσσουν τις ψηφίδες του παρόντος, τακτοποιούν τα ρετάλια του παρελθόντος και ερμηνεύουν τις άτακτες αναλαμπές του μέλλοντος. Είναι το καταφύγιο του ασυνείδητου, αλλά το ρίσκο είναι μεγάλο : όταν τα μάτια είναι ανοικτά, τα όνειρα ελέγχονται και τιθασεύονται. Όταν όμως, παραδίδουμε τη σύνθεση της ύλης τους στον ύπνο, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τα μονοπάτια που θα πάρουν, για τα άγνωστα λιμάνια στα οποία θα εξοκείλουν, για τα αραχνιασμένα ή φωτεινά δωμάτια στα οποία θα καταχωνιαστούν…
Πίνακας : Marc Shagall
Αν είχαμε το θάρρος και τη γενναιότητα να πούμε όσα σκεφτόμαστε και να ακούσουμε όσα σκέφτονται οι άλλοι,θα προκαλούσαμε απανωτές μικρές πυρηνικές εκρήξεις, μικρά οδυνηρά ολοκαυτώματα.Πού να ταράζουμε τώρα την ηρεμία της «υπέροχης» ζωής μας και τη μακάριααταραξία των άλλων γύρω μας ; Είναι προτιμότερο να περιφερόμαστε ανάμεσά τουςσαν επισκέπτες σε μουσείο αγαλμάτων. Τουλάχιστον, η «ακινησία» τους δεν είναι απειλητική και τα κλειστά στόματα παρέχουν μια ασφάλεια, έναν ασαφή, έστω, υπαινιγμό.
Και αν μας πνίξουν κάποτε οι λέξεις που συσσωρεύουμε κάτω από τον ουρανίσκο μας, καθώς τις επιστρέφουμε σαν ανάστροφο παλιρροϊκό κύμα, λίγο προτού τις εκστομίσουμε, μικρή σημασία έχει. Έτσι κι αλλιώς, είμαστε μια αποθήκη ανείπωτων λέξεων και φράσεων, που σέρνονται σαν φίδια στο βαθύ πηγάδι της ψυχής μας και δηλητηριάζουν την αυθεντικότητα της ύπαρξής μας…
Πίνακας : Salvador Dali
Δε θα μάθουμε ποτέ αν τα έργα σου ήταν τα όνειρά σου. Δε θα ακούσουμε ποτέ τους φόβους, τις ενοχές, τις τύψεις σου. Δε θα καταλάβουμε ποτέ τί πραγματικά ήσουν,αλλά μόνο τί είδαν οι άλλοι σ’ εσένα. Και μόνο που έκανες όμως, την κάψα σου φως, αξίζεις να λέγεσαι Μεγάλος…
Πίνακας : Marc Shagall, «Paris by the window»
Στη μεγάλη βιβλιοθήκη της ζωής μεγαλύτερη αξία δεν έχουν ίσως οι τόμοι της πολύχρωμης εγκυκλοπαίδειας, αλλά τα μικρά σημειώματα, τα σφηνωμένα ανάμεσα στα σώματα των βιβλίων, που στριμώχνονται και διαγκωνίζονται για να κερδίσουν ένα άγγιγμα των δαχτύλων μας.
Τα μεγάλα βιβλία ανοίγουν δρόμους, αλλά τα σημειώματα μας βοηθούν να τους επιλέξουμε. Αυτά τα μικρά, ξεχασμένα απομεινάρια της ζωής μας, τα ξέφτια των επιλογών μας είναι οι οδοδείκτες, για να τους βαδίσουμε.
Αλλά κι εκείνα τα ξεχασμένα, που δε διαβάστηκαν ποτέ με προσοχή, που δεν τα δόθηκε η σημασία που θα έπρεπε, θα χάσκουν πάντα ορφανά, γεμάτα ανεκπλήρωτες υποσχέσεις…
Πίνακας : Vincent Van Gogh
Το είδωλό μας στον καθρέφτη δεν είναι τίποτε άλλο από ένα ψηφιδωτό αμέτρητων ανθρώπινων ιχνοστοιχείων. Είναι το εύθραυστο πήλινο εκμαγείο που με κόπο φιλοτεχνήθηκε από τις «επαφές» μας με τους άλλους. Το είδωλό μας δεν είναι τίποτε περισσότερο από το αποτύπωμα εκείνων που μας άγγιξαν και μας έπλασαν, όχι καθ’ ομοίωσιν, αλλά καθ’ ολοκληρίαν. Η υπέροχη, ακριβή μάσκα, κάτω από την οποία κρύβεται το αληθινό μας πρόσωπο χωρίς φτιασίδια και περιττές υποκριτικές συσπάσεις…
Πίνακας : Pablo Picasso, «Κορίτσι μπροστά στον καθρέφτη»
Ελατήριο ο πόνος για τα «χαμένα» αγαπημένα πρόσωπα.Πιέζεται και συμπιέζεται από την καθημερινή τύρβη, λιγοστεύει, γίνεται βελούδινο χάδι.Κι όμως, αρκεί ένα ερέθισμα, ένα ελάχιστο σκίρτημα της μνήμης και ο πόνος εκτοξεύεται, μουδιάζει όλο το κορμί, χτυπάει τις φλέβες στους κροτάφους, ξυπνάει την αίσθηση της απώλειας, διαχέει παντού τη σιωπηλή κραυγή της απουσίας. Έρχεται και επανέρχεται σαν απρόσκλητος πεινασμένος επισκέπτης. Τρώει, κοιμάται, φεύγει. Αμίλητος και σιωπηλός, μα πάντα πεινασμένος…
Πίνακας : Max Ernst
Η στιγμή που συνειδητοποιεί κανείς ότι κάτι μέσα του τελειώνει, μοιάζει με τη σταγόνα που σκάει πάνω στην επιφάνεια μιας ασάλευτης λίμνης. Κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει πόσο μακριά θα φτάσουν οι ομόκεντροι κύκλοι, κανείς δεν ξέρει πότε θα επανέλθει η ηρεμία.
Το βέβαιο είναι πως η λίμνη δε θα είναι ποτέ ξανά η ίδια…
Πίνακας : Vincent Van Gogh
Τι απομένει τελικά από μία συναναστροφή; Μερικές απαστράπτουσες προσωρινά εικόνες, μερικά θνησιγενή αναμνηστικά είδωλα και η ηχώ μερικών λέξεων που σβήνουν σαν τσιγάρα στο πίσω μέρος του μυαλού. Μονάχα η αγωνία να ανασχεδιαστεί ένα σταθερό περίγραμμα παραμένει για λίγο ζωντανή. Κι έπειτα εξασθενεί κι αυτή, όπως το φως που χάνεται πίσω από τις κορυφογραμμές ενός μοιραίου ηλιοβασιλέματος…
Πίνακας : Oskar Kokoschka, Lovers
Ούτε η πραγματικότητα, ούτε η πείρα μπορούν να αποτρέψουν την ακατάσχετη ματαιοδοξία μας.
Τί και αν βαδίζουμε σε παλλόμενο σκοινί ;
Τί και αν γκρεμιζόμαστε στην άβυσσο ανέκφραστων προσώπων ;
Τί και αν μηχανευόμαστε τις μυστικές διαφυγές από τα έγκατα της θλίψης ;
Τί και ανταλαντευόμαστε στο ασταθές πεδίο των ασύγχρονων δομών του κόσμου ;
Τί και αν στήνουμε νυχθημερόν στο θάνατο τις πιο ευφάνταστες παγίδες ;
Συνεχίζουμε απτόητοι κι ευθυτενείς να πιστεύουμε ότι η ματαιότητα είναι μια αναιμική προσπάθεια της μοίρας να μας στερήσει τις λιγοστές αστραφτερές στιγμές της ευτυχίας…
Πίνακας : Max Ernst, «Σιωπή»
Όσο δύσκολο είναι να απομονώσουμε την ηλιαχτίδα που μας αναλογεί, να την αφήσουμε να περάσει μέσα από τις γρίλιες και να φωτίσει το σκοτεινό δωμάτιο της ψυχής μας, άλλο τόσο εύκολο είναι να τη σβήσουμε, με το ερμητικό κλείσιμο του παραθύρου.
Και όσο δύσκολο είναι να γράψουμε μια σελίδα με αόρατες λέξεις, ώστε να συγκρατηθούν και να συνταχθούν πάνω στο άυλο βιβλίο της ζωής μας, άλλο τόσο εύκολο είναι να τη σκίσουμε και να την τσαλακώσουμε με μια κίνηση σαρκοφάγου φυτού, καθώς εγκλωβίζει στον ύπερο το ανυποψίαστο θύμα του. Τόσο δύσκολα έρχονται οι άνθρωποι στη ζωή μας και τόσο εύκολα θα έπρεπε να τους γυρνάμε την πλάτη και να συνεχίζουμε, όταν δεν αξίζουν την προσοχή και την αγάπη μας…
Καθώς περνάει ο καιρός, οι μέρες και οι μήνες, η αμφιβολία γίνεται πεποίθηση. Οι επιστρώσεις της λήθης και του εγωισμού δημιουργούν την αδιαπέραστη κρούστα μιας βεβαιότητας. Κι έτσι, καθώς τα στόματα παραμένουν κλειστά και οι ψυχές κλειδώνουν, τα αναπάντητα ερωτήματα γιγαντώνονται κι έπειτα εκρήγνυνται και γίνονται σκόνη και θρύψαλα, απομεινάρια μιας θεσπέσιας, αλλά παροδικής λιακάδας…
Πίνακας : Rene Magritte
Αν η ρουτίνα είναι ο καθημερινός απαίσιος επισκέπτης,τότε η συνήθεια είναι η γοητευτική σύνοδός του. Η πρώτη είναι το άλλοθι για τη νωθρότητα και την απάθειά μας σε όσα κινούνται και αλλάζουν γύρω μας. Η δεύτερη όμως, είναι η ανήθικη συμφιλίωση με όσα μας τρώνε και μας καίνε στο όνομα μιας ανεξήγητης παράδοσης άνευ όρων στα χαλεπά σημεία των καιρών. Κι όταν θα έρθει η ώρα της κρίσης, ελπίζουμε το είδωλο μας στον καθρέφτη να έχει προλάβει να εξαφανιστεί, για να γλυτώσει τη ρομφαία της δικαιοσύνης…
Πίνακας : Salvador Dali, «The burning Giraffe»