Γραμματική Λατινικών

Α΄ΣΥΖΥΓΙΑ :

1. adhortor-adhortatus sum – adhortatum-adhortari   = προτρέπω (ad+hortor)
2. admiror   = θαυμάζω
3. arbitror   = νομίζω (Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ)
4. conor   = προσπαθώ (Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ)
5. hortor   = προτρέπω (Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ)
6. imitor   = μιμούμαι
7. indignor   = αγανακτώ
8. minitor   = απειλώ
9. miror   = θαυμάζω

10.  miseror  = οικτίρω, θρηνώ

11.  osculor   = φιλώ

12.  populor   = λεηλατώ

13.  proelior   = πολεμώ (Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ)

14.  tutor   = προστατεύω

15.  veneror  = λατρεύω, προσκυνώ

Β΄ ΣΥΖΥΓΙΑ :

1. fateor – fassus sum – fassum – fateri   = ομολογώ
2. intueor – intuitus sum – intuitum – intueri   = κοιτάζω
3. medeor – (sanavi) – – – mederi   = γιατρεύω
4. vereor – veritus sum – veritum – vereri   = φοβάμαι

Γ΄ ΣΥΖΥΓΙΑ :

1. complector-complexus sum-complexum-complecti  = αγκαλιάζω (cum+plector-Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ)
2. 2. congredior-congressus sum-congressum-congredi   = συγκρούομαι (cum+gradior)
3. conloquor – conlocutus sum – conlocutum – conloqui = συνομιλώ (cum+loquor)
4. consequor – consecutus sum – consecutum – consequi   = ακολουθώ, πετυχαίνω (cum+sequor)
5. dilabor – dilapsus sum – dilapsum – dilabi   = καταρρέω (de+labor)
6. egredior – egressus sum – egressum – egredi   = βγαίνω (e+gradior)
7. elabor – elapsus sum – elapsum – elabi  = ξεγλιστρώ (e+labor)
8. gradior – gressus sum – gressum – gradi   = βαδίζω (Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ)
9. ingredior – ingressus sum – ingressum – ingredi   = εισέρχομαι (in+gradior)

10.  loquor – locutus sum – locutum – loqui = μιλώ .

11.  morior – mortuus sum (μετοχή μέλλοντα moriturus) – mortuum – mori   = πεθαίνω

12.  nascor – natus sum (μετοχή μέλλοντα nasciturus) – natum – nasci   = γεννιέμαι

13.  obsequor – obsecutus sum – obsecutum – obsequi   = κάνω το χατίρι κάποιου (ob+sequor)

14.  patior – passus sum – passum – pati   = ανέχομαι, υπομένω

15.  queror – questus sum – questum – queri   = παραπονιέμαι (Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ)

16.  revertor – reverti – reversum – reverti (ημιαποθ.) ή

revertor – reversus sum – reversum – reverti (αποθετικό) = επιστρέφω (re+vertor)

17.  sequor – secutus sum – secutum – sequi   = ακολουθώ

18.  utor – usus sum – usum – uti   = χρησιμοποιώ

Δ΄ ΣΥΖΥΓΙΑ :

1. mentior – mentitus sum – mentitum – mentiri   = ψεύδομαι
2. molior – molitus sum – molitum – moliri   = μηχανεύομαι
3. orior – ortus sum (μετοχή μέλλοντα oriturus) – ortum – oriri   = ανατέλλω, γεννιέμαι.

2.Από την γ΄ συζυγία (15 σε –io) σχηματίζει τους εξής τύπους :

• β΄ ενικό ενεστώτα οριστικής  :  oreris
• ολόκληρο τον παρατατικό υποτακτικής : orerer, orereris κλπ
• β΄ ενικό ενεστώτα προστακτικής : orere

3.Σχηματίζει επίσης ανώμαλα :

• τη μετοχή μέλλοντα : oriturus (αντί orturus) και άρα το απαρέμφατο μέλλοντα : oriturum esse και την υποτακτική μέλλοντα : oriturus sim
• το γερουνδιακό :  oriundus, αλλά και ομαλά : oriendus

ΤΑ ΗΜΙΑΠΟΘΕΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

1. audeo – ausus sum – ausum – audere 2= τολμώ
2. gaudeo – gavisus sum – gavisum – gaudere 2= χαίρομαι (Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ)
3. soleo – solitus sum – solitum – solere 2= συνηθίζω
4. confido – confisus sum – confisum – confidere 3= εμπιστεύομαι (cum+fido)
5. deverto – deverti – deversum – devertere ή

devertor – deverti – deversum – deverti (ημιαποθετικό) 3= καταλύω, μένω (de+vertor)

1. revertor – reverti – reversum – reverti (ημιαποθετικό) ή

revertor – reversus sum – reversum – reverti (αποθετικό) 3 = επιστρέφω (re+vertor)

ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ

-i- + -i = i (π.χ. capi-s αντί capi-i-s)

-i-+ er = er (π.χ. cap-ere αντί capi-ere)

-i-+ e τελικό = e τελικό  (π.χ. cap-e αντί capi–e)

1. abicio – abieci – abiectum – abicere = πετάω κάτι, καταθέτω (τα όπλα) (ab+iacio)
2. obicio – obieci – obiectum – obicere = ρίχνω, προβάλλω αντίρρηση (ob+iacio)
3. capio – cepi – captum – capere = πιάνω
4. accipio – accepi – acceptum – accipere = δέχομαι, μαθαίνω (ab+capio)
5. concipio – concepi – conceptum – concipere = συλλαμβάνω (cum +capio)
6. incipio – incepi – inceptum – incipere = αρχίζω (in+capio)
7. intercipio – intercepi – interceptum – intercipere = αρπάζω (inter+capio)
8. recipio – recepi – receptum – recipere = παίρνω πίσω (re+capio)
9. suscipio – suscepi – susceptum – suscipere = παραλαμβάνω, δέχομαι (sub+capio)

10.  praecipio – praecepi – praeceptum – praecipere = καθοδηγώ. (prae+capio)

11.  facio – feci – factum – facere = κάνω

12.  afficio (adficio) – affeci (adfeci) – affectum (adfectum) – afficere (adficere) = περιβάλλω (ad+facio)

13.  deficio – defeci – defectum – deficere= χάνομαι, παθαίνω έκλειψη (de+facio) (Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ)

14.  efficio – effeci – effectum – efficere = κατορθώνω, δημιουργώ (e+facio)

15.  interficio – interfeci – interfectum – interficere = σκοτώνω (inter+facio)

16.  reficio – refeci – refectum – reficere = ξεκουράζω (re+facio) (Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ)

17.  gradior – gressus sum – gressum – gradi (αποθετικό) = βαδίζω (Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ)

18.  congredior-congressus sum-congressum-congredi (αποθετικό) = συγκρούομαι (cum+gradior)

19.  egredior – egressus sum – egressum – egredi (αποθετικό) = βγαίνω (e+gradior)

20.  ingredior – ingressus sum – ingressum – ingredi (αποθετικό) = εισέρχομαι (in+gradior)

21.  aspicio – aspexi – aspectum – aspicere = κοιτάζω (a+specio)

22.  conspicio – conspexi – conspectum – conspicere = βλέπω (cum+specio)

23.  concutio – concussi – concussum – concutere = συνταράζω (cum + quatio) (Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ)

24.  fugio – fugi – fugitum – fugere = φεύγω

25.  confugio – confugi – – – confugere = καταφεύγω (cum+fugio)

26.  cupio – cupivi (cupii) – cupitum – cupere = επιθυμώ

27.  morior – mortuus sum (μετοχή μέλλοντα moriturus) – mortuum – mori (αποθετικό) = πεθαίνω

28.  pario – peperi – partum (μετοχή μέλλοντα pariturus) – parere = γεννώ

29.  patior – passus sum – passum – pati (αποθετικό) = ανέχομαι, υπομένω

30. praeripio – praeripui – praereptum – praeripere = αρπάζω (prae+rapio)