“Υπάρχει Θεός ;” αναρωτιόταν ο Ιμμάνουελ Καντ. “Υπάρχει”, απαντούσε. Ο θεός όμως, επειδή δεν είναι δυνατόν να γίνει αντιληπτός από τις αισθήσεις μας, δηλαδή την εμπειρία μας, δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο γνώσης για τον άνθρωπο. Διότι, αν η γνώση δεν πηγάζει από τις αισθήσεις, οδηγεί σε αντινομίες, σε αντιφάσεις και σε αυθαίρετες γνώμες.
Ο θεός υπάρχει στο ηθικό πεδίο, έλεγε ο Καντ, όχι στο φυσικό. Δεν είναι το υπερβατικό ον που δημιουργεί τον κόσμο, εποπτεύει το δημιούργημά του και παρεμβαίνει στην εξέλιξή του. Ο θεός του Καντ είναι η ρυθμιστική αρχή της ηθικότητας, το όριο του ηθικού νόμου, που οφείλει ο καθένας να φτάσει, ώστε να κατακτήσει το ύψιστο αγαθό : την ευτυχία σε συνδυασμό με την ηθικότητα. Η ευτυχία είναι η συμφωνία της συνολικής ανθρώπινης ύπαρξης με τη θέληση και τις επιθυμίες της και η ηθικότητα είναι η τήρηση του ηθικού νόμου, δηλαδή της κατηγορικής προσταγής : να μπορούμε να θέλουμε πάντα η υποκειμενική αρχή της βούλησης μας να έχει την ισχύ του καθολικού νόμου…
Πίνακας : Slavador Dali, “The God of the Bay of Roses”, 1944